NAGRA reportagerecorder - de Leica onder de bandrecorders

NAGRA IIIB - 1962

Je weet soms niet wat je gebeurt als je eenmaal een beetje bekend wordt als verzamelaar van ouwe meuk. In dit geval werd er op het hoofdkantoor van mijn werkgever een (te) lang uitgestelde opruimronde gehouden, en de chef d'equipe -die gelukkig ook weet dat er hobbyisten bestaan- mailde netjes ''to all'' een lijstje van te storten items uit de meettechnische afdeling. Naast rekstrookmeetspul, wat geluiddrukmeetspul en een paar oscilloscopen een niet verder omschreven bandrecorder merk Kudelski. Nooit van gehoord, waarschijnlijk weer zo'n onbruikbare datarecorder net als die twee grote 1/2 " HPs die een paar jaar terug de kraak in gingen. Mooi om te zien maar onmeunig groot en functioneel (audio)onbruikbaar. Toch maar na een paar weken een mailtje terug ''als het de stort in gaat wil ik het wel hebben, je weet nooit of er nog leuke onderdeeltjes op zitten". Opvallend ook dat ik in het bedrijf voortdurend werd aangesproken door collegas die de link tussen de ouwemeukmail en Gromsound legden, haha hoe kom ik toch aan die reputatie?

Korte tijd na de deadline (uiteraard is er verder geen hond in geinteresseerd) kwam le chef met een karretje ongeregeld het lab binnen. Tasje los, pojandorie dat lijkt wel een Nagra, oftewel de moeder van alle reportagerecorders voor professioneel gebruik. Omroep, film wie had ze niet. Ja verrek het staat er ook nog klein op.

uitsturingsmeter en functieknop

Plus een stand ''HiFi audio'' hee dus toch. Overduidelijk volspoor mono dat dan wel. Het ziet er esthetisch eigenlijk niet uit maar alles is puur functioneel en zit op die plek wegens mechanische noodzaak. Het weegt ook wel wat, heb meelij met de vroegere radioreporters wat een blok metaal! Zelfs het bovendek is gegoten aluminium, geen plastic te bekennen op de stofkap na. En dat is nog zonder een ton aan dikke monocel batterijen die er ook nog in moeten. Nou laat ik er maar eens wat mee proberen dan.

i/o paneel op rechts

Ze hebben een externe netvoeding nodig (zoek) op een rare ouwe plug. Kabeltje gesoldeerd en uni voeding erop. Ja het leeft nog. UIteraard mag je na 20 jaar stilstand (laatste jaarlijkse servicesticker uit 1987) niet verwachten dat ie zomaar werkt, maar vergeleken met de bekende snarenpap en ander ongemak in consumentenspul valt het erg mee. Service is geweldig simpel, paar sleufschroefjes lossen op rechts en het ding klapt als een boek open middels een scharnier op links.

open, motor opzij

REW aandrijving

Er zitten twee dikke O-ringen in die alleen wat slap en vervormd waren, simpel te vervangen uit de uni voorraad. Dan nog een rubbervlak onder het grote motortandwiel (alleen tbv de tachokop) waar een REW alutandwiel op loopt, geheel verpulverd. Paste ook een O-ring omheen, pallen iets afstellen voor de grotere dikte, het is allemaal erg inzichtelijk en buitengewoon mooi gebouwd. Zwaar aluminium, alles uit vol materiaal gedraaid en gefreesd je weet niet wat je ziet. Tja nieuwprijs volgens de afleverbon meer dan 4000 gulden in 1962! Een nieuwe DAF of een bandrecordertje.... Na vervangen van de genoemde rubberwaar en wat licht smeren en afstellen kon ie alweer dicht.

Doet ie het ook? Kabeltje geknutseld van de radio naar de eigenwijze entree. Beetje laag nivo (DIN) maar de meter beweegt wel. 15cm teepie erop en proberen maar. O wat loopt dat mooi geruisloos je hoort echt helemaal niks met die dikke tachogeregelde DC motor. De bandspanners werken puur mechanisch met geregelde knijpkracht op de viltkoppelingen, geweldig het werkt ook nog. Drukrol: neoprene bandje om een aluminium ton, eeuwig! Twee loos meelopende rollen om de wiskop, bevatten bovenop stroboscoopschijven voor 60 resp 50 Hz. En alle knoppen zijn massief alu en volkomen spelingvrij. Wat een kwaliteit.

Snel vooruit heeft ie niet alleen een drukknop om de tachoregeling te overrulen (als een defecte philips magnocontroller die op hol slaat). Terug gaat wel mechanisch met het genoemde alu tandwiel. Als je half inkoppelt gaat ie langzaam achteruit op de slipkoppeling, geluid blijft aan = cue. Geen knop teveel!

snelheidskeuze op links

Er zit een klein maar stevig spiekertje in het deck voor controle van de opname via een aparte versterkerstand die de lage tonen onderdrukt. Doordraaien naar HiFi play geeft optimaal signaal op de output. Die dus ook eens aan de versterker gehangen.... ongelofelijk bij 19 cm/s al niet te onderscheiden van de directe radio ontvangst. Volgens een onafhankelijk NRU meetrapport dat erbij zat is de karakteristiek tussen 30 en 18000Hz vrijwel vlak (19 cm/s NAB stand). En dan kan ie ook nog op 38 cm/s. Geen wonder dat dit type en zijn opvolgers lange tijd standaard equipment waren in Hollywood voor het directe locatiegeluid (middels een optioneel syncspoor en bijbehorende regelelectronica, in 1959!). Voltransistor ook al zijn het dan wel allemaal van die antieke OC blikken tonnetjes. Vooralsnog doen ze het zonder tikkedietik actie.

Een yank schrijft op het net ''als je er een ziet altijd meenemen en thuis aan de muur hangen, het is een piece of art". Wel een stevig keilboutje nemen dan ;-)

........................................

(c) gromsound 6-2008