Een Odyssee voor een CD100... en hoe je soms geluk kunt hebben.
Het officiele plaatje uit de manual
Tja, je kocht ze nog niet zo lang geleden op de rommelmarkt voor een tientje schijnt het, die allereerste CD spelertjes van Philips. De eerste op de markt samen met Sony (maand later). Ooit schreeuwend duur (2000 gulden) zoals het bij de introductie van een nieuw medium altijd gaat. De echte voorlopers kopen dat ding toch wel.
programma 1983: CD 100 202 en 303
Naar huidige begrippen een primitief geval: geen tijdsaanduiding, geen digitaal display, geen achteruit. Slechts twee streepjes opgebouwd uit 15 groene ledjes plus nog twee rode moeten info verschaffen over de status. Maar naar mijn smaak is dat juist de kracht van het ontwerp, een erg mooi uitgevoerd minimalistisch kastje van geextrudeerd aluminiumprofiel met een zwaar gegoten aluminium chassis waarin weer een zeer solide aluminium loopwerk met grote gebalanceerde 'zwaaiarm' voor de laser. Dat mocht overduidelijk nog wat kosten, de volgende generatie was al grotendeels van plastic. Het ding weegt ook onverwacht veel, gewend als we zijn aan de ultralichte slimline plasticdoosjes van nu. Daarbij loopt ie ongelofelijk stil, mijn courante Technics briket (inmiddels geloosd in ruil voor een beroerde CD150 + een tientje) piept en knarst continu in zijn pogingen het spoor te volgen. Volgens vele kenners is het geluid zeer goed ondanks de 14-bits AD converters. Bijna 'analoog' van klankkleur, ook weer in tegenstelling tot de schelle dunne klanken uit de gemiddelde japanners.
. .
Kortom zeer begerenswaardig voor de liefhebber/verzamelaar van Klassiek Philips. En daar zijn er tegenwoordig meer van. De gangbare prijs op Marktplaats ligt rond de xxx euro! (stijgt met de minuut, niet meer bij te benen - kijk zelf maar). Tja dat heb ik er toch echt niet voor over, dus vele pogingen strandden op de geldklopneigingen van de aanbieders. Soit, dan maar niet je weet nooit of je nog eens buiten het circuit iets tegenkomt. In een franse kringloopwinkel bijvoorbeeld.
In de luxe-versie uit dezelfde folder -de CD202- zit hetzelfde loopwerk. De vormgeving is iets minder apart (al wat meer aan de geldende audiorackstandaard aangepast, vandaar ook de extra loze breedte) maar het is nog steeds een zware, fraai ontworpen aluminiumbak. OK als tweede keus is het mooi genoeg. Daar wordt nog wel eens eentje voor een redelijk bedrag voor aangeboden. En inderdaad, een exemplaar in matige staat kon voor 20 euro worden gekocht. De aanbieder had echter ook nog een CD100 te koop. Die was weliswaar duidelijk duurder, maar omdat het in 1 pak kon kreeg ik nog een tientje korting zodat ze allebei deze kant op kwamen. Het gemiddelde van deze twee lag precies op mijn hobby-maximumprijs dus wat dat betreft was de aanschaf verantwoord (een mens verzint wat ;-).
Na het uitpakken (keurig schokvrij verstuurd) bleek de 202 het inderdaad goed te doen. De 100 echter liep niet. Wel leven in het display maar geen spindelbeweging, het laserarmpje beweegt wat heen en weer en hij geeft het dan op. Geen licht uit de laser. He, da's nou jammer!
A=laserdiode, B=opneemchip, C=focusmotor
Na enige discussie was de nette aanbieder bereid om een gedeelte van het bedrag terug te geven (hij had hem niet getest voor de verkoop), zodat ik met het restant verder kon knutselen. Overwogen werd om het binnenwerk van de 202 erin te bouwen, maar dat bleek absoluut niet te passen. Het loopwerkje apart wel, maar dat werkte alleen in zijn originele omgeving. Eventueel zou er gewoon een discman ingebeund kunnen worden, of het complete spul uit die gammele plastic CD150, maar ja dat is wel erg rigoureus. Vooralsnog vitrinevoer dus.
Maar zie, een paar weken later staat er een keurig expliciet als 'defect en incompleet' omschreven CD100 op. Voor een kleine prijs gelukkig, dus snel dat ding geregeld voor de onderdelen. Inderdaad blijkt bij aankomst dat de helft van de boutjes uit het loopwerk weg zijn, de 220V schakelaar en het netsnoer ook en verder is er nogal grof in rondgespit (niet door de aanbieder overigens, die vond hem in deze staat). Maar alle belangrijke delen zitten erin dus er is een kansje dat deze laser het nog doet. Kleine complicatie: dit CDM1 loopwerkje is weer duidelijk nieuwer met veel meer SMD onderdelen en geintegreerde spindelmotor, daar waar de andere discrete onderdelen en een los motortje heeft. Affijn we zien wel waar het schip strandt.
CDM1 nieuwer type - na herbouwen
Na het terugplaatsen van allerlei boutjes en het zorgvuldig opnieuw in elkaarzetten van het loopwerkje lijkt er mechanisch weinig mis mee te zijn. Ik zie een half gekraakte transistor zitten, de eindtor van de laservoeding. Hmmm, toch maar eens een andere erin solderen. Tevens wordt een stuk snoer direct aan de trafo gesoldeerd en het lensje van de laser schoongepoetst. Nou, op hoop van zegen de stekker erin. Wel wel, de ledjes lichten op en ik zie een rood stipje in de lens - hij leeft! CDtje erin, kleppie dichthouden (sluithaak is stuk) en PLAY drukken.... (adem even inhouden voor maximaal effect)...
..... !!!
Hoe is het mogelijk! Hij doet het gewoon, dat was wel het laatste wat ik verwachtte. En nog behoorlijk goed ook zonder haperen. Slechts de ledjes knipperen wat onregelmatig (als ie koud is), maar dat is standaard dat doet de 202 ook. En zo wordt de sloper voor onderdelen plotseling gepromoveerd tot de huiskamermachine!
op de 720/MFB voor maximaal luisterplezier
Leermoment: geef niet te veel geld uit aan zo'n ding, als je pech hebt is de laser stuk. Maar voor een hobbyvriendelijk bedrag kan je het risico wel nemen. Als je ook mazzel hebt is het een kleinigheidje. Alle soldeerpunten doorsolderen is nog zo'n tip die ik tegenkwam. Als de klepschakelaar niet sluit doet de laser het ook niet, probeer hem eens te overbruggen. En let speciaal op die eindtor. Je denkt dat de laser rip is maar het is slechts die makkelijk te vervangen tor.
Resumé: verzamelaarsmazzel bestaat toch, de geest van de oude heer Philips waakt over zijn volgelingen!
.................................
Meer over de klassieke eerste CD spelers: http://www.audioadvies.nl/tips 2.html
Een geweldige site met unieke fotos van de protos: http://www.marantzphilips.nl/rarities/#Philipsproto