Andere merken/systemen video's: de concurrentie zat niet stil!

De uitdager: Betamax

Philips had de huiskamerprimeur met bovengenoemde VCR, uiteraard lieten de japanners dat niet op zich zitten. Tweede helft jaren '70 komt Sony met Betamax op de markt. Puur uit nieuwsgierigheid en ook omdat ik tegen een toevallig partijtje betabanden aanliep heb ik er eens een aangehaald. Wel een echt ouwe natuurlijk, leuk voor de collectie en makkelijker te repareren-dacht ik.

SanyoVTC9300 - ca. 1978 (met het dak eraf)

Een puur mechanische pianotoetsenbak, dik 20 kilo staal. Ik viel van de ene verbazing in de andere bij het openschroeven: Hij heeft maar één motor, die dikke stofzuigermotor linksvoor. Alle aandrijvingen komen met een handvol drijfriemen daar vanaf, het lijkt wel een ouwe taperecorder. Je kan er prima bij dankzij de klapprint in de bodem. Erg veel meer zit er overigens niet in, dat printje rechtsboven is de tuner.

Snarenwoud in de bodem, let op de stofzuigermotor rechtsonder!

De bandloop is soortgelijk aan de Philips VCR's met een draaiende inrijgring die de tape in een C-vorm om de kop en capstan legt. De band blijft ook ingeregen bij FF en REW nog een overeenkomst. En ook hier geen goed idee, veel weerstand=slijtage bij het snelspoelen.

bandloop met inrijgring, C-loading systeem

Maar het wordt nog gekker: de koptrommel staat STIL!!! Het is een dikwandige pot waarin rondom een spiraalsleuf zit waardoor de rondzoevende videokopjes naar buiten kijken. Geweldig hoe verzin je het, wat een bandslijtage zal dat geven met zo'n wrijvingsoppervlak. Ieder ander heeft hier een draaiende trommel met luchtlagering. De band wordt met een klein ribbeltje op de plek gehouden en van boven zelfs iets aangedrukt met twee verende plasticplaatjes. Bandeinddetectie doen ze met hall-sensoren net buiten de cassette die een stuk gemetalliseerde tape langs voelen komen. Contactloos dus storingvrij tov de schakelfoliecontacten in de VCR's die nog wel eens vervuilden waardoor dan de band stuktrok.

stilstaande trommel met koppies in een sleufje!

Het beest deed het uiteraard niet meer, alles zat vast en er waren diverse snaren afgelopen (verslapt). Dus maar een avondje worshippen aan de werktafel. Alles schoongemaakt gesmeerd en gemasseerd, snaren teruggeplaatst en ontvet en maar eens voorzichtig proberen. Na wat aandringen en 'meehelpen' begon ie inderdaad te lopen. TV eraan, afstemmen en laat je verrassen. Saaimans en Gaarpunkel in Hyde park:

Beetje instabiel beeld doordat het bandtransport af en toe slipt maar de electrickery is nog heel. Na een seconde of 2 instellen (zwart mute beeld) komt opeens het beeld op. Ze doen het zo te horen door de capstan af te remmen ten opzichte van de kopschijf. Hij heeft maar 1 motor dus gewoon apart tachoregelen zoals bij ieder ander kan niet. De still (pause) is geen succes, de rol wordt mechanisch gelicht en dan krijg je een toevallige positie van de band voor de kop dus meestal dikke stoorstrepen in beeld.

Na vervangen van alle rubber (voor zover te krijgen) is het nog niet helemaal ok. Inrijgen moet je meehelpen met de hand en de band loopt nogal zwaar om die stilstaande drum heen. Snelspoelen gaat om dezelfde reden ook matig. Zal die trommel eens polijsten misschien helpt dat. Tja, na het polijsten wou ik hem weer proberen maar toen hield ie er opeens helemaal mee op. Voeding RIP, het is allemaal toch te oud blijkbaar. Weggegeven aan de beehtafriek Otto, samen met twee slopers die er na nog aanspoelden. En jawel, hij kreeg er twee lopend! Ieder zijn vak.

Nou vooruit nog eentje proberen dan, gratis af te halen op dik 1 uur rijden. Een Sony betabak uit de allereerste levering in Nederland, net zoiets als dat ding hierboven. Snaren slof, rest zou werken

Sony SL8000E 1978

En inderdaad na een paar uur sleutelen komt er beeld uit. Beetje instabiel, lijkt te komen door een ietsje slippende rol dus die gaan we proberen na te bestellen. Inrijgen doet ie goed, terugspoelen redelijk maar snel vooruit is bij deze ook weer te zwak. Bandeinddetectie is stuk. Ik vind het beeld van beta nog steeds niet overtuigend, deze is ook weer ruisig en donker. Geluid is sowieso slecht met die ultralage bandsnelheid. Maar ja, die bult banden he....

Rolletje vernieuwd en weer proberen. Ja het is inderdaad iets beter maar er blijven steeds repeterende trackingstoringen in zitten. Je kan kiezen tussen gezwabber bovenin beeld of stoorstrepen middenin.... En opnemen vergeet het maar, tunerbeeld is ook bagger. Vergelijk dat eens met de evenoude Philips VCR's op de vorige pagina: 8 van de 10 prima aan de gang te krijgen en altijd een supermooi tunerbeeld. Na nog een avond experimenteren vond ik uit dat de bandloop om de trommel blijkbaar uit zijn hum is geraakt: als je met je vinger de tape aan de inloopkant wat verschuift wordt het veel beter. Aandruklipjes schoongemaakt, weinig effect. Toen maar heel behoedzaam de inloopgeleiderolhoogte ietsie versteld en zie aan, stabiel beeld met nog maar 1 stoorstreepje helemaal onderin. Mooi genoeg!

Na een paar banden stortte ie alweer in maar nu elektrisch. Voeding? Manual is gescoord (bedankt Wil!) dus puzzelen maar weer. Van mij hoeft het niet dat BEEEHtamax en YNOS is en blijft een prutmerk.

2 avonden sleutelen later doet ie het weer. Tijdbommen zijn het!

Derde poging. Colin de betafriek uit engeland (zie link onderaan) beveelt deze modellen aan:

identieke tweeling van Sanyo (onder) en Fisher (boven) ca. 1982.

Dat blauwe display is wel sjiek zeg, weer es wat anders dan rood of groen. De rest van de styling is wel heel opzichtig gejat van panasonic zie verderop. De Sanyo doet nog het meest (dit zijn twee goedkope slopertjes) dus die pakken we eerst maar aan. Standaardprobleem bij die dingen is het spoelrubber, zowel snaartjes als wieltjes. Tja, neem toch direct drive dan heb je die ellende niet. Zak rubber besteld en open dat ding.

Het kostte een uurtje of 4 sleutelen om het loopwerk weer redelijk werkend te krijgen. De lift wil er niet af dus dat is een beetje klooien met een pincet tussen alles door. Een van de snaren is alleen in nog een iets dunnere versie te krijgen, dan pakt het kantelwiel voor FF/REW niet meer... wat een prutconstructie. Na lang klooien bedacht ik een oplossing met een heel dun stukje plasticslang over het kantelplaatje heen, borgen met 2C kit. Nu pakt ie wel weer en kan er toch de noodzakelijke nieuwe snaar op (anders blijft ie slippen).

gegromsound (r) kantelplaatje, het werkt.

Bij de eerste test geen beeld maar na wat aandringen kwam de aangekoekte drek van de koppen af en was er opeens wel goed beeld:

hebbes!

Het ding neemt ook nog op, uiteraard in de bekende matige beehta kwaliteit, niet echt scherp. Tjonge Ome Flips liep toch wel ver voor zeg met dat haarscherpe VCR beeld, 9 jaar eerder. En mijn evenoude VHS geeft ook veel mooier beeld. Onbegrijpelijk dat YNOS er nog zoveel heeft kunnen lozen, alleen op de naam.

Dag later no 2 maar eens open. Daar is duidelijk eerder in rondgespit, diverse schroefjes en plaatjes zijn weg. Kwalijker is het ontbreken van het terugspoelschoteltandwiel. Zonder dat is er geen kans op herstel, ondanks alle ingekochte rubberwaar. He jammer had ik zo op gerekend. Effe mailen met de verkoper of ie even in zijn laatjes wil rondkijken. En wat denk je, ja hoor twee stuks zelfs. Bedankt John!

spoelschotel met klassieke viltfrictie, compleet

Meteen na ontvangst het ding weer losgetrokken en de hele bubs netjes gehermonteerd, weer wat nieuw rubber erin en vooral het motoraslager ge-olied want hij kwam bijna niet vooruit, TIP! Alles schoongepoetst en gesmeerd en draaien maar. Aanvankelijk bovenin krom beeld maar nu weet ik het: inloopgeleiding wat fijnregelen in de hoogte tot je netjes beeld hebt:

doettet!

Oef gelukkig toch nog kunnen redden. Deze spoelt voor de verandering ook prima achteruit, dat is dan de eerste beehta waarbij dat nog werkt. Verkocht aan een dvd bakkerij en die andere houd ik zelf voor het geval er tegen mijn zin weer beehtateeps aanspoelen.

Laatste poging: een latertje met (defecte) frontloaderlift - wat een wrak: klepjes en kapboutjes weg, gaten in het front. En zo te zien al lekker in rondgebeund door een voorganger. Niet dat het zin had ;-)

Sanyo 6010 - ca 1983 nou nou

2,5 uur sleutelen later: uitstekend beeld! Het kan dus wel. Nou dat valt weer mee, na oplossen van de vastgelopen lift (neem toch een toploader), 3 nieuwe snaren, rolletje opschuren en uitgebreide reiniging/smering van het loopwerk doet ie het prima. Zowaar met (3x) cue/review en still (incl. stoorstrepen als oude VHS), en deze beehta rijgt ook eindelijk uit bij snelspoelen. Het is het instappertje van de serie met allerlei afgedopte gaten in het front (camerabus, tape indicator etc). Remote ontvanger heeft ie al wel maar uiteraard zit de zender er niet bij. Tuner geeft beeld maar geen geluid. Gaten in de frontfolie dichtgeteept en kartonnetje in het klepgat bovenop.

Twee banden later breekt de liftaandrijving in 2en, plastic tandwieleke finaal gespleten. Wat een brol is het toch. Kitten hielp niet, dan maar weer nagieten en moeizaam bijvijlen. Na 3 avonden klooien doet ie het weer enigszins. Nog maar een GAT erbijgezaagd in de kap om de tape het laatste stukje naar buiten te helpen.

technovit giethars andermaal to the resque

En dan nu de beste beehta houden, en de rest uitverkopen. De Fischer was vlot verkocht aan een dvd bakkerij. Ja, werkende beehtas zijn knap zeldzaam ondertussen! Neem in ieder geval een toploader als je de keus hebt, die frontloaders zijn absolute troep. Bovenstaande 6010 hapert alweer (3 tapes later).

De winner takes it all: VHS

Maar dat wisten we toen nog niet... De jappen waren het onderling blijkbaar niet eens want meteen met Beta kwam ook nog VHS op de markt. Soortgelijke techniek maar alles net weer iets anders met oa symmetrische bandinleg via in kwartcirkels bewegende geleidertjes in zogenaamde omega of W-wrap. Ik heb al heel lang een 1e generatie Panasonic (mijn eerste eigen video), ook zo'n rugbrekende loerus:

1e serie Panasonic VHS NV8600 - 1978

Ondanks het mechanische uiterlijk zitten er toch wel wat electronische schakelingetjes in, ook in de bandloop. De tracking gaat met een regelaar en de still werkt ook met het lichten van de rol maar indirect en je hoort hem even een stabiel beeld zoeken. Op een eigen opname geeft ie (voor VHS) een heel behoorlijk still beeld, en met een drukknopje kan je hem ook nog beeld voor beeld verder drukken. Met aparte motoren voor inrijgen, transport en kop is er ook meer te regelen. De band gaat zoals bekend terug de cassette in voor snelspoelen, kost wat tijd maar scheelt veel slijtage. Er zitten wel snaren en wieltjes in maar die hebben gek genoeg nog weinig problemen gegeven. Ik heb een keer het lampje in het cassettevak gewisseld (heeft ie nodig voor bandeinddetectie) en een keer de color killer nageregeld omdat ie op z/w opnam. Verder doet het ding het nog gewoon goed, uitstekend beeld.

2e generatie Panasonic VHS NV7000 - 1981

Dit is onze eerste video van thuis, gekocht in 1981 voor dik 2 duizend gulden! Misschien in antwoord op de V2000 met volelectronische bediening kwam de jap ook met tiptoetsen en computersturing. Sony was iets eerder (SLC-7) maar Panasonic zat er snel achteraan. Gelukkig voor ons koos pa voor de laatste, daar heb ik overigens ook wel aan bijgedragen want hij vond de Sony wel mooi. Maar het was toen al duidelijk dat VHS zou gaan winnen. Zijn we mooi aan de ellende met die SL-C7 ontsnapt want volgens de kenners gaan ze allemaal kapot wegens een ontwerpfout in de loopwerklogic. YNOS he...

Het moet gezegd, wat videorecorders betreft is Panasonic toch wel erg goed gebleken. Allebei de machines doen het na jaren gebruik nog best. Af en toe een snaartje of een viltje vervangen en het draait weer. Zolang je er geen huurtapes in doet blijven de koppen ook wel heel. Het is iets duurder maar het blijft wel lopen. Toen de NV7000 slof werd kocht pa een nieuwe lichtgewicht 3kopsbriket en mocht ik het erfstuk overnemen. Even nieuwe snaren erin en de zaak wat afstellen. Laatst nog weer zo'n snelspoel tussenwieltje vervangen en de tussenas opgeruwd (slipte chronisch) en hij doet het weer. Nog steeds de eerste kop he!

Flips VHS 1985

Toen Philips het moest afleggen met V2000 gingen ze ook VHS leveren, daarover staat alles onderaan de v2k pagina dus dat doe ik hier niet dubbel. Voor routinegebruik (timeshift en fragmentenarchief) gebruik ik het nog wel, en wel met een VR6585. Fijn ding want...Panasonic van binnen ;-) En je kan er zo lekker tot 10 uur HiFi geluid mee opnemen zonder hoorbaar verlies t.o.v. FM. Maar voor films en docu's gaat er niks boven VCC met die 2x4 uur speelduur voor 50ct per band. Ik kan nog jaaaaren vooruit.

DVD recorders? Ik heb er helemaal niks mee die digitale troep. Ik wil die zelfgebrande dvds nog wel eens zien over 30+ jaar. Analoge videoband heeft ruimschoots bewezen zolang houdbaar te zijn doch de eerste spiegelploaties zijn al uitgevallen. Ik zou er geen onvervangbare dingen op zetten en in ieder geval de originele band bewaren voor een latere poging!

.......................................................................................

http://www.videoinfo.nl/ = Martijn's zeer uitgebreide en goed onderlegde bespreking van alle systemen

http://www.totalrewind.org/ = Sfeervolle engelse site van Andy

http://users.pandora.be/frank.ttt/ = Super AV Belg met o.a. veel videoinfo

http://www.colin99.co.uk/beta.html = Colin de Beta-freak, beetje eenkennig maar wel informatief

(c) AvW 2008, niet jatten aub