Het apparatuurmuseum deel 3:

(sorry voor de text door de foto's, het blijkt noodzakelijk wegens hardnekkige marktplaats fotojatters)

Cassetterecorders, de revolutie die de spoelendecks wegvaagde:

Hmmm, vlak voor ze helemaal verdwijnen is het ook wel leuk daar een paar historisch belangrijke exemplaren van neer te zetten. Een stuk kleiner dan die bandrecorders gelukkig!

EL3302 - 1967

Het begon allemaal met 'het sprekende notitieboekje' in 1964 (EL3300). Het afgebeelde model is een iets verder geevolueerde versie van een paar jaar later, maar verder vrijwel hetzelfde dingetje. Batterijvoeding, mono microfoontje met afstandsbediening voor aan/uit, mogelijkheid voor netvoeding, externe speaker en line in/out. Er was zelfs een speciale houder voor in de auto bij te krijgen.

detail koppen en aandukrol

Je duwt met de schakelknop letterlijk de kop/rol in de cassette. Knop opzij = snelspoelen. Rode knopje erbij indrukken = opname. Het kleine metertje is voor batterijcontrole en opnameniveau (nog niet automatisch). Het loopwerkje bestaat uit vele kleine metalen onderdeeltjes en is t/m de HiFi recorders van 1975 vrijwel ongewijzigd gebruikt. Er kwamen later alleen ''pianotoetsen'' bij voor de bediening, die met schuiven gewoon het oude 1-knops mechaniek bedienen:

Kijk: de voormalige schuifknop wordt later op afstand bediend!

Dank aan de donateur die dit dingetje op zolder vond, en ook aan Wil M. die me het ontbrekende kopdekseltje gaf. Na wat sleutelwerk doet ie het nog goed ook.

Hier is een parallelmerk versie met gecombineerde draagband-microfoonkabel.

Siera SA 9102 all tor!

week 49 van 1965, uit Wenen. Hij doet het -met nieuwe snaren- prima!

Dit nieuwe medium gaf voorheen ongekende mogelijkheden. Bijvoorbeeld synchroon geluid bij amateur-filmprojectie. De firma NORIS was daar altijd heel bedreven in (losse bandrecorder synchronisers), en in 1969 hadden ze simpelweg een EL3302 samengebouwd met hun laatste model super8 projector:

Noris Sonomat 1969 met EL3302 rugzakje

aandrijving door de bodem heen, Philips motortje weggelaten.

Het lijkt wel hobbywerk! Mechanisch gekoppelde aandrijving tussen projector en cassetterecordertje, zodat na eenmalig synchroon geluid samenstellen dit keer op keer foutloos gelijk op afspeelt. Supersimpel in gebruik en tot in de jaren '80 toonaangevend op dit gebied met de nakomeling Norimat (electronic studio2000) die mijn pa nieuw kocht. Ik ken de mogelijkheden dus van jongs af aan. Een leuke kruising op de hobbywegen, Rob bedankt voor het afstaan! Uiteraard zat de recorder weer vol snarendrek en was het rolletje munt maar de projector was niks mis mee, halve dag sleutelen en het werkt weer als vanouds. Wat een ding.

Een paar jaar later werd deze oerrecorder weer wat verbeterd en in een nieuw kastje gekleed en heet dan N2203. Er zit een automatische opnamesterkteregeling op en een gecombineerde cassetteklep/houder. Maar verder is ie gelijk tot en met de aansluitbussen.

N2203, 1969

Deze is gedoneerd door een sympathieke lezer van de site. Het verbazingwekkendste is wel dat de originele draagdoos er nog bij is! Met daarin de keurig in een tasje verpakte recorder. Alleen het microfoonvoetje is zoekgeraakt... Verder was het weer een kwestie van alles uitmesten en nieuw rubber erin en hij loopt. Dirk, bedankt voor de missing link!

De volgende hoofdserie was ietsje breder en bevatte tevens een netvoeding, een grotere speaker en een toonregeling.

N2204 in draagtas

Types N2204 en N2209AV zijn in principe gelijk (anders gekleurd frontpaneeltje), alleen de laatste kan een uniek kunstje: dankzij een extra 'pulsspoor' en wat electronica op de motorsturing was het mogelijk om audiovisuele apparatuur aan te sturen. De simpelste toepassing is een automatische diavoorstelling met het diastuurapparaatje N6401, maar ingewikkelde synchronisatiesystemen op super8 camera's en projectoren waren ook mogelijk. Jarenlang was de N2209AV de enige cassetterecorder die dit kon en werd standaard voorgeschreven in allerlei fotografie- en filmboekjes.

N2209AV, eind jaren 60 AV kopje

Om te zien weer een fraai werkstukje van onze helden uit Eindhoven. Er zat zelfs echt aluminiumplaat afwerking rondom. Aansluitbussen voor externe luidspreker, microfoon/radio/bandrecorder en AV sturing. Het is een automaatje dus dat metertje snap ik niet helemaal. Batterijconditie? Het is natuurlijk wel zo dat 'in het veld' de spanning niet te laag moet worden, want dan gaat je filmsynchronisatie fout tijdens de opname.

metertje samen met de N6401

Gelukkig niet veel werk aan gehad. Snaartjes vervangen, schoonmaken smeren afstellen, draadje gesoldeerd. Voor de verandering was het drukrolletje nog acceptabel. En de AV kop doet het ook! Een onbruikbare miskoop voor de vorige eigenaar, maar een welkom projectje voor de verzamelaar.

En dan een zeldzaamheidje: de N2205 portable (1969). In vergelijking met de bovenstaande modelletjes vallen de pianotoetsen op, en de afwijkende ''landscape'' vormgeving. Het deckje is overigens gelijk, maar nu zit er een keurige netvoeding -met spanningscarroussel- en een relatief dikke eindtrap in.

N2205 - 1969

Verder heeft ie een royale verlichte uitsturingsmeter (die ook in de huiskamerdeckjes zit), en autostop met een piepsignaal over de (ook royale) speaker. Jarenlang vraag je je af wat toch die omineuze ''programma indicator'' is, het klokje links op het cassetteklepje. Een soort teller, maar hoe drijft ie dat dan aan? Nou je gelooft het niet, het is een handbediende draaischijf waarmee een dun haarlijntje verschuift in het venstertje. Leg hem tegenover de rechter bandwikkeling en lees af hoever je bent op de cassette.... in 0-100%! Hoe nauwkeurig zou dat zijn? Het is in ieder geval NIET lineair afhankelijk van de speelduur!

Het is een uiterst luxe en verzorgd afgewerkt kleinood, zwaar verchroomde uittrekbare en kantelbare handgreep, die ingeklapt perfect in lijn ligt met de rest van de kast en zo een dikke chroom omlijsting vormt.

Zeer stijlvol! En die knopjes: de bekende perspex voetplaatjes met getallen zoals ook op de bandrecorders en versterkers zitten in die tijd. Dat moet wat gekost hebben, niet gek dat het zo zeldzaam (en niet echt goedkoop) is. En ook deze kwam net als de N2203 helemaal compleet met de originele doos, kabeltjes, garantiekaartje en.... EINDELIJK zo'n tweeplugs microfoontje, een uiterst fraai verchroomd exemplaar ook nog eens.

Kortom daar ben ik erg gelukkig mee. Even de snaartjes gewisseld, alles schoongemaakt en doorgesprayd, ontbrekend M3 boutje erbij gedraaid, koppie gesteld en lopen maar. Inderdaad de doos liegt niet: BIG sound, absoluut! En er kan nog een externe speaker aan, dat zal ook wel lekker bassen dan.

... tja gromsound de 2205 magneet, daar wordt me er alwéér een aangereikt. NIEUW IN DOOS! je gelooft het niet als je het niet zou hebben gezien. Geen krasje geen deukje geen uitgelopen batterijtroep en ALLES (nou ok muv de 1e gratis cassette) erbij in de doos: snoeren (nog lichtgrijs ipv geelbruin verkleurd), chroom microfoontje, garantie''paspoort'', boekje en een 6-cassetterekje.

N2205 nieuw uit de doos in 2008!

Snarendrek is standaard en zat lekker om de motoras gewikkeld maar ik heb het spul op voorraad. Echter de eindversterker deed niks. Manual ernaast voltmeter erbij en zoeken maar. Vanaf de eindtrap (4 torren) gaat het mis. Alles vanaf vooraan vervangen wat in aanmerking kwam maar het hielp niets. Ergens zit dikke sluiting maar waar? Twee eindtorren, type AC188 oh nee het zal toch niet weer? Schroevedraaierheft, tikkedietortik, weer proberen -> yep in 1x goed. @#$%^&! ouwe germanium krengen, ook als ze niet gebruikt worden groeien de kristallen binnenin zie tiptoetssturing van de n4510/11. OK hij doet het weer (meteen voeding, snelheid en kop afgesteld) maar alles gaat wel nogal stug, moet duidelijk nog inlopen ;-) CineRob je weet het he, dank u 1000x ook namens de toeschouwers.

Zo zie je ze nooit, zo duiken er twee tegelijk op: de eerste huiskamer stereocassettedeckjes uit de tijd rond 1970, toen er voor het eerst een acceptabel (nog geen HiFi) geluid uit kwam. In de folders werden ze aangeprezen als aanvulling op bestaande installaties met receiver, pickup en tapedeck.

(N2503)/N2506

Dit waren wel slopertjes dus dat kostte nog twee avondjes nazorg. Van de 03 lag het mechaniek in stukken, en de 06 had een defecte voeding. Kwam wel weer goed maar HiFi is het niet, daarvoor jengelt het teveel. En opnemen doen ze geen van beide meer. Let op de styling: aluminium beplating over plastic, met echt houten zijkantjes. Dit past bij de 790, de 202 en de 4407 - ''plankjes''setje 1970. Dit deckje met pianotoetsen en een los pauze-schuifje zat echt overal in, van deze dingetjes tot aan 3-in-1 stereocenters. Er was ook een veelverkochte 2 maal zo brede variant met ingebouwde eindversterker en 2 losse spiekertjes, de N2400:

N2400, 1970

fraaie details

Wat een fraai dingetje als je de details bekijkt. Alleen zo'n draaiknopje al: hoogglans verchroomde buitenzijde en dan heel subtiel een matzilver binnenvlakje. Eén van de ribbeltjes is rood als indicatiestreepje. Prachtig! En er komt ook nog een heel redelijk geluid uit, niet geweldig veel hoog - kan aan het ouwe koppie liggen. Deze is gelukkig wel zuiver (na vervangen van het rolletje en de snaren).

In 1972 volgt de grote stap voorwaarts naar HiFi (DIN 45500) met de N2510. Een duur luxe uitgevoerd deck dat dankzij een magnetische hysteresekoppeling, een dik vliegwiel en tachocontrol op de motor net voldoet aan de HiFi normen qua jengel en gelijkloop. Alleen bij gebruik van de fris geintroduceerde chroomcassettes voldoet het frequentiebereik aan de toenmalige HiFi-norm.

N2510 - 1972 CrO2mk1

Onder de beplating (dik aluminiumprofiel, zowel gepolijst als geborsteld) zit een solide stalen frame waarin de electronica net als in de spoelendecks modulair is opgebouwd:

kaal frame loopwerkje

De afwerking is overeenkomstig de prijs en de hoge ambities, buitengewoon fraai met oog voor detail:

details

Dit exemplaar is wat beschadigd (text op 2 van de schuiven weg b.v.) en het geluid is te dof, vermoedelijk is het originele koppie versleten. De jank kreeg ik er met een nieuw drukrolletje nog wel uit. En meteen die onmogelijke 220V bus (waar ik maar 1 snoer bij heb) vervangen door een normaal ''8je''. Niet zo belangrijk allemaal, ik kocht hem eigenlijk alleen voor het uiterlijk en de historische betekenis. Er kan er maar 1 de eerste zijn!

In 1975 staan er twee HiFi decks in de folder. De verbeterde N2520 (zie pagina 2) en voor de cheapskates een iets versimpelde uitvoering, de N2515:

N2515 - 1975

Die is ook HiFi met DNL en CrO2 stand. Maar helaas al aardig ''gezwart'' door de afdeling styling. En de vermaledijde military look ribbeltjes zitten er ook al op (achterrand). Gelukkig nog wel alu zij- en front paneeltjes anders was er helemaal niks aan.

Na het vervangen van de 2 korte tussensnaartjes en de lange hoofdsnaar, en het conform de servicemanual afstellen van de opname- en weergaveversterkers komt er warempel een verrassend goed HiFi geluid uit. Op chroomcassette is het zelfs vergelijkbaar met de simpeler bandrecorders. En dat DNL systeem is toch wel goed hoor, een oud ferrobandje weet ie nog heel genietbaar te maken. Hij is van binnen solide afgewerkt en mooi ontworpen, nog verre verwijderd van de goedkope recycle-plastic chassisjes van later tijden.

Leuk period accessoire: een origineel stereomicrofoontje zoals dat destijds bij die cassettedeckjes hoorde, de N8402. De onder 90 graden geplaatste elementjes zijn afneembaar van de voet. Hartelijk dank aan de eerste eigenaar die dit kleinood 27 jaar in het doosje bewaarde!

Midden jaren '70: het plastic rukt op maar het loopwerk is nog het aloude solide metalen schuifknopding met afstandsbediening-pianotoetsen. De REW/FF arreteert dan ook niet, je moet de toets vast blijven houden. Dat spaart bovendien de noodzaak tot een autostop. Dit is derhalve het instappertje uit de nieuwe serie:

N2221 - 1975

Geen microfoon (in 1974 nog wel als N2218!) geen toonregeling geen pauzeknop geen autostop geen teller. Wel een batterijvak én een 220V bus, een inschuifbaar handvat en een ext speaker bus. Ach, functioneel bruikbaar. Na het verplichte snarendrekopruimnummer en wat afstellingen (kopstand en snelheid) speelt ie als nieuw. Een schril contrast met de volplastic narigheid van een paar jaar later... krak = RIP. Bedankt voor het bewaren, Thijs.

Nieuw plastiek-rijk loopwerk: de N2219 en N2229AV mono portable tweeling:

links N2219, rechts N2229AV synchrocorder

Deze twee moesten de aloude N2204 en N2209AV vervangen. De laatstgenoemde was de vaste compaan van geluidsfilmers en diashow knutselaars. De nieuwe is dus ook weer voorzien van een AV kopje met synchronisatiespoor en aansluiting voor de diapulser N6401 en diverse getructe smalfilmcameras.

kop N2219 kop N2229AV

schakelpaneel CrO2 detector

Van alle gemakjes voorzien zoals postfading, ingebouwde electretmike, dikke speaker, insturingsautomaat of handsturing, grote meter. En een ingebouwde netvoeding (of 6 monocellen). Deze twee zijn allebei identiek kapot op de voeding (alleen het lampje doet het nog want dat loopt op AC). Met externe voeding (op de batterijklemmen) doet de ene het wel en in de ander is de motorregeling kapot (uitgestorven ICtje ipv gewone torren tja...). Motorsturing dus maar nagebouwd uit een N2214 middels een LM317 regelaartje. Uit dezelfde bron kwam later een N2219 die nog wel goed bleek na snarenvervanging, heb ik daar de av-stuurkop maar ingezet: 2219AV by gromsound.

Komt er via een klant op het werk een joekel van een ding binnen, de N2521. Nooit geweten dat dat zo'n loerus is, in de folder lijkt het gewoon net zoiets als zo'n portable recordertje... En van binnen is het ook wat luxer dan gedacht met electromagneten in het loopwerk, electronisch geregelde motor, DNL en Dolby, post fading en ga zo maar door. Alleen die buitenkant he, het is weer zo'n technoflash plastic fantastic military look doos uit de N4506 stylingkeuken.

N2521

Makkelijk werken met die insteekprints voor schakelaars, potmeters en de diverse voorversterkers. Dit type is echt een aparte verschijning, geen bovenlader en geen frontlader maar allebei (net hoe je hem neerzet). Het was knap duur destijds (evenveel als een goede bandrecorder). Een paar jaar later zijn er alleen nog uniforme voorladers op rackbreedte in de japanse eenheidsstijl te koop, met tot overmaat van ramp cinch en klink aansluitingen. De markt wil het zo, jammer maar helaas.

Op het gebied van de portables volgden ze braaf in stijl, ziehier de N2208.

N2208 (grijs), 1976 (ook als 2206, 2207 en 2210=andere kleur)

Men was er best wel trots op want voor het eerst een volplastic (spuitgietwerk) loopwerk met maar 1 snaar.

volplastiek narigheid anno 1976

Nounou het is wat: deze opknapper uit de Franse kringloopwinkel is juist om die reden onherstelbaar kaduuk. Het hoofdtandwiel voor de opwikkelfrictie (ingewikkeld ding van wit nylon met een meegespoten gedempte kunstrubber buitenmantel met tandjes) mist stukjes en is half gescheurd (door veroudering). Dat gebeurt je nou niet met een klassiek metalen loopwerkje!

uitgebroken tanden en gescheurde buitenring... 't is WEL rotzooi!

Ook zijn van alle exemplaren de wiskoppen tot drab vergaan omdat men in die jaren deze opbouwde van inelkaargekitte kunststofdelen. Je raadt het al, de kit verdrabt op den duur net als snaren en het hele ding hangt als een klodder kleefslijm onderin het cassettevak. Alles zit eronder! Affijn dat tandwiel moet dus wel degelijk van dempend spul zijn gemaakt -anders heb je enorme flutter in het geluid- dus een mechanisch intact slopertje zou handig zijn. En ik wil uiteraard graag weer een BLAUWE net als in 1976. Mijn pa leende hem uit aan mijn oma, en na haar overlijden was ie 'zoek'. Het enige dat er nog van over is, is het spijkerstof draagbandje dat bij ons thuis is achtergebleven:

het was even graven maar ik heb hem teruggevonden

2006 in dezelfde kringloopzaak in Frankrijk: ALWEER zo'n grijze nondeju. Nu wel met (zwart) draagbandje en o wonder een gaaf tussentandwiel. Bovendien met oud type koppen die NIET uitelkaarvallen. Na reinigen en snaartje vervangen blijkt ie het keurig te doen, ook opname zoals vanouds kraakhelder.

fok, alweer grijs

korte tijd later via een gevraagd advertentie:

Hebbes! N2206 -1976

Hoe vaak heb ik in gedachten dat spijkerstof bandje er weer aangeschroefd? Nou was het dan eindelijk echt. Ding is wat ondertoeoeoeren (sloffe snaar?) en de wiskop begint al ietsie te kleven op 1 hoekje. Maar de kast is compleet en gaaf dus gewoon een van die 2208jes eringebouwd. KLAAR!

Over die kleefslijmwiskop gesproken: zojuist gaat mijn beste N2521 stuk omdat daar dus ook zo'n shitkop in blijkt te zitten. In zo'n duur ding!! Een oudje uit een sloop 2205 bleek het niet te doen hier (oscilleert en wist niet goed) dus ik moest de originele kop zien te repareren. Het blijkt dat de diverse delen (spoel, vulstukjes) los in de behuizing kunnen schuiven. Dus alles naar voren toe gedrukt en daar zo goed mogelijk gelijk met het vooroppervlak gezet. Dun plakbandje erover om de band tegen die drek te beschermen. Toen geprobeerd en ja hij doet het! Even, want na aansolderen van de draadjes is het weer over. Dus dat spoeltje nogmaals geprobeerd uit te richten en een werkende stand gevonden. Dikke klodder 2C kit erachterop en niet meer aankomen tot het hard is! Gelukt, hij doet het weer :-)

RIP van voren gericht en afgeplakt

gefixeerd

Phoei, het valt soms in alle objectiviteit niet mee om Philips-fan te blijven. Er is in later jaren wel veel rotzooi geproduceerd zeg.

De absolute top van de Philips bandrecorders: N4520

N4520 - 1978

Echt, heus, eerlijk - ik was er niet naar op zoek wegens de hoge kosten en toch wat 'japanse' styling. Ook is de servicemanual zo dik als een gouden gids met louter ICtjes dus zelf repareren lijkt me geen hobby. Maar ja, als iemand (1e eigenaar!) na lezing van deze site er eentje aanbiedt voor een redelijke hobbyprijs (dat is dus beduidend minder dan de huidige opgedreven marktprijs).... dan wil ik het toch wel proberen. Het blijft tenslotte de ultieme Philips spoelenrecorder, een must voor de echte bandrecorderfreak. Bedoeld als Revox/TEAC/SONY/AKAI-concurrent in 1978 maar helaas was (en is?) onder audio-snobs de merknaam belangrijker dan de prestatie. Vermoedelijk alleen verkocht aan trouwe klanten van Eindhoven, die inmiddels die 3000 gulden konden uitgeven. En dan had je nog geeneens de optionele stofkap.

Na een avontuurlijke logistiek (3 traps raket) om het ding vanuit het uiterste zuiden naar Twente te krijgen [Daf vriend Léon, u wordt hierbij andermaal bedankt!] kon er eens op mijn gemak naar gekeken worden. Toestel deed het wel maar de on/off switch bleef niet aan, we kennen het prul ook uit de 212/7150 en 7300, altijd prijs. Onbegrijpelijk dat ze hetzelfde prutknopje in dit kapitale apparaat gebruikten. Affijn, solide haarspeldveerswitch uit een ouwe TV erin en daar zijn we voortaan vanaf. Leuk dat je stukjes plaatwerk apart kan loshalen om erbij te komen.

Toen maar weer ijzeroxied bikken van koppen bandgeleiders en capstan. Kan je gelukkig een stuk beter bij dan op oudere modellen, er zit geen onderkap voor de koppen. Leuk detail is een metalen afschermklepje dat voor de kop klapt in playstand. Scheelt weer gebrom. Ook fijn is dat er geen viltjes en geen vaststaande bandgeleiders op zitten, alles draait (in play) om gelagerde rollen. Dus dat eeuwige geknars en geresoneer van ouwe band is ook voorbij. Koppen staan nog in fabrieksverzegeling dus vooral afblijven, het geluid blijkt na de reinigingsbeurt als nieuw en opname doet het ook nog goed. Grappig om geen verschil te horen tussen voor- en naband, dat kende ik tot nu toe alleen van een HiFi video in audiostand.

drek bandloop

FLD teller

Ja en dan die fraaie FLD bandlengte indicator. Wordt aangedreven door de rechter geleiderol (contactloos met een led-fototor setje). Geeft aan in echte meters band en blijkt behoorlijk nauwkeurig. De spoelschotels worden eindelijk direct aangedreven, maar de capstan gaat nog steeds met een snaar. Betreffende motor is nu PLL gestuurd met een tachoschijf op de capstanas, op 3 snelheden 9.5/19/38 cm/s. De spoelsnelheid is ook regelbaar, handig in combinatie met cue mogelijkheid. Dan zijn bias en opnamenivo (per ingang) regelbaar en (mono) multiplay zit er ook nog op. Ten opzichte van de N4450 heeft men autoreverse en ingebouwde AMP laten vallen, daar was blijkbaar toch minder behoefte aan in dit segment. Evengoed weegt ie nog weer wat meer, nu 25 kg. Met nog altijd hetzelfde handige inklaphandvat als de 4510 &co. Kortom: het recorderbalkon weer wat verzwaard met een extra pootje en twee drukstangen en het kan op show!

de gebroeders JOEKEL en LOERUS!

De bijgeleverde banden bevatten oa optimaal opgenomen Disco LP tracks anno '78, een echte 'discodanceclassicshow' avant la lettre, maar nu urenlang zonder gezwets erdoor. Op de '4520 demoband' stond helaas inmiddels andere muziek. De doos vermeldt 'superieur met de hand direct van de mastertapes opgenomen muziek, ontdek een ongekende dimensie in bandopnames'. Nou ja we geloven het zo ook wel. (een flink aantal jaren later tref ik iemand via het MFBfreaks.com forum die warempel wel de originele bandopname nog heeft. Netjes ter plaatse overgenomen op HiFi video en thuis teruggespeeld op de demoband).

Jack M. enorm bedankt voor het afstaan van je voormalige trots, mede namens de 'museumbezoekers'!

Het absolute dieptepunt van de Philips bandrecorders: N7150 rampenkubus

Na de bovenstaande topper kon het contrast niet groter zijn. De volgende aanwinst die aanspoelde (in ruil voor 3 ouwe EL machientjes) is de gevreesde vedergewicht plastickubus N7150 van 1981. Hiervoor waarschuw ik al jaren bij de AVtips en dat blijkt zeer terecht nu ik zelf uiteindelijk ook het ongenoegen had zo'n kreng onderhanden te nemen.

N7150 - 1981, het LIJKT heel wat...

What's the problem then? Nou, men had het lumineuze idee om de drukrol weg te laten zakken in het deck zodat de band met één snelle haal omgelegd kan worden. 'Direct Thread' noemden ze het. Ojee ojee had het maar gelaten... Het ontwerp&constructieteam mocht blijkbaar alleen nog in kunststof spuitgietwerk denken (supergoedkoop in massafabricage) en heeft een onwaarschijnlijk ingewikkeld servomechaniek inmekaargewrocht dat veel te kwetsbaar blijkt. Op internet is de teneur "onherroepelijk gaat dat rolmechaniek kapot-plastic vergrendelhaakje breekt af". De grotere N7300 heeft exact hetzelfde spul in een iets ruimere kast tbv 26 cm spoelen dus daar gaat dit drama ook voor op.

Dit exemplaar transporteerde ook niet, rol kwam wel op zijn plek maar de aandrukkracht was veel te laag. Binnenin vond ik geen afgebroken stukjes oid. Na een dag prutsen met de veer die de drukrolhefboom op zijn plek trekt bleek dit toch niet de oplossing. Overigens een ellende dat sleutelen, elke keer moet het hele spul er weer uit: printje en stuurcontact van de servobediening, vliegwiel plus frame en de drukrolhefboom zelf. Na wat consulteren op enkele audioforums toch nog maar een keer wat geprobeerd. De definitieve aandrukracht wordt geleverd door een drukveertje tussen twee rolhefboomdelen. Als je de hefboom iets verder aandrukt zodat die drukveer vanaf een aanslag in werking komt, doet ie het wel. Hmmm, toch ergens wat weg dus, want hij mist duidelijk een derde afsteunpunt voor deze functie. Na enig nadenken is de oplossing gevonden door een klein boutje onderin de hefboom te draaien, dat in play stand afsteunt op het frame. Afstelbaar door in- of uitdraaien, kortom na een keer of 3 die hele handel er weer in- en uitgehaald te hebben had ik een werkende stand. Hoera! Dicht dat kreng en nooit meer naar kijken (zie onder voor een nadere beschrijving). Lampie van de rechter VU meter vervangen, powerschakelaar idem (zie boven bij 4520, het was weer zo'n prulding), koppen stellen, rondje contactspray en draaien maar. Ach ja zolang ie het doet klinkt het best wel goed.

hee mien meetertje sloat uit!

Het kon dus NOG erger dan de N4506. Er zitten overal plasticscharniertjes en dito veertjes in die op vermoeiing onherroepelijk stuk gaan, en niet te repareren zijn. Je denkt dat je het gered hebt en het volgende onderdeel gaat stuk, bv de vertanding in de spoelschotels. Zinloos kreng.

Direct drive op de spoelschotels (tandwielen!) is wel een innovatie ofschoon het bij snelspoelen klinkt als een koffiemolen. En die van de cassettedecks overgenomen VU meters zijn ook wel mooi duidelijk. Maar de bevestiging van de spoelschotelassen is weer nodeloos ellendig. En als je de machine liggend gebruikt (dus de spoelklemmen los=omhoog laat staan) schuren ze twee keurige rondjes in de stofkap! Alsof niemand het ding ook echt heeft geprobeerd voor ie de winkel in ging.

Hier staat een beschrijving van de ''gromsoundmod'': 7150roltip.htm succes/sterkte ermee! Ben je geen sleutelaar met veeeeeel geduld, laat dit onding dan alsjeblieft aan je voorbijgaan. Het is dat ik hem gratis kreeg aangedragen, ik had hem zelf nooit gekocht.

Toen op het forum iemand ook vastliep met steeds verder afbrekende troep heeft ie hem Ter Beschikking gesteld aan Gromsound (TBG) voor dwangverbeuning. Weekje werk en er zat een volfunctioneel magnocontrol deck uit een N4415 in. Alleen het ijzeren deck met de spoelschotels en de rem- en drukrolmagneet, de rest (koppen, motoren) is overgezet uit de 7150. Werkt ook nog, misschien is dat dan een duurzame oplossing voor die ondingen. Duurtest loopt...

deck ingebeund klaar!

Bij de 4520 zat een leuk setje basreflex speakers uit dezelfde tijd, de 484's. Helaas waren zoals bij al die dingen de ophangranden rond de woofers vergaan. Instant waardeloos of niet? Even vragen bij de kenners en zie: je kan tegenwoordig vervangende foamranden kopen om zelf te monteren. Na opgeven van een paar maten levert www.audiofriends.nl je een keurig setje met alle benodigdheden thuis. Uitgebreide foto-instructies staan op zijn site. Per speaker een uurtje of 3 knutselen en ze doen het weer prima. Geweldige service, de redding voor 'total loss' speakers.

als nieuw!

Wat krijg ik nou weer aangereikt, het is het blinde stiefzusje van de D6920 AV recorder:

D6910 portable stereo reportagerecorder

Het is een fiks uitgeklede spaarversie van die alleskunner. Alle AV stuurhandel is eruit evenals de truc-knoppen, de metertjes en de koptelefoonversterker. Het is wel hetzelfde chassis maar overal gapen GATen van de wegbezuinigde opties:

koptelefoonbus, meters, AV kop oeWEG

kiek moar. Valt nog mee dat die twee draaiknoppen zijn herplaatst.

''Voor je verzameling'' nou vooruit dan maar ik laat me omkletsen. Ding deed het voor de verandering goed bij aankomst, slechts linker kanaal dood maar met een ferme tik op de kast kwam dat los. Koppies gereinigd en gesteld, speed afgesteld, kast ontsmot. Mooi heldere opname dus daar hoef je hem niet voor te laten liggen. Jammer weer geen draagband die is standaard zoek. CineRob bedankt voor het meerazen!

He, een brede huiskamer stereocassetterecorder uit ca 1974

9144 (=N2405) bordje

Heel gek, een aristona code en vormgeving maar toch een origineel philipsbordje erop. Hij wijkt nauwelijks af van het N2405 origineel, iets verdiept cassetteluik maar verder dezelfde afwerking. Best een goed ding, ingebouwde stereo eindtrap, diverse DIN bussen, klassiek solide 3snaars loopwerk. Het is in feite een herverpakte N2400 tot en met het metertje, en een paar jaar later is ie nog steeds te koop maar dan in een herziene zwarte militarylook kast.

Nog een stereo maar die kan ook op batterijen en is voor portable gebruik:

N2415 1977 ai!

Er zit het gevreesde 1snaars volplastiek (s)loopwerkje uit de 2206-7-8 in... gelukkig doet deze het nog. Ik vond er eigenlijk nooit wat aan deze militarylook doosjes maar het moet gezegd het geluid is prima zelfs via de ingebouwde speaker. Het is wel stereo, en er zit ook een 2x2W stereo eindtrap met speakerbussen in. Plus een elektretmicrofoontje, een netvoeding EN een batterijvak. Tenslotte een DIN bus voor aan de huiskamerset wat wil je nog meer. Hij bestaat in dezelfde kast ook als mono portable en dan heet ie logischerwijs N2215. Een tweede exemplaar uit de tombola heeft inderdaad een rip geelplastiekbreektandwieltje en kan meteen de ton in. TIJDBOMMEN!

Jaren 80 plastiek narigheid, een FC141 instappertje

Broldelux

Dit kreng staat in diverse verpakkingen een jaar of wat in de folders. Servo-controlled sloopwerkje met weer veel van die gele zachtplastiek tandwielen die zo graag sneuvelen. In deze waren ze toevallig nog heel maar dat gold niet voor de drukrol en houder. 2C kit maar weer... Bij het testen blijkt de azimuth niet goed te staan maar die is NIET meer afstelbaar in deze generatie. De kop zit vastgeklikt in een plastiek houdertje. Paar vulringen onder de rolas blijkt net genoeg te helpen. De drukknoppen zijn nu al half ingesleten als waren het van die middeleeuwse trapstenen. Nee dit is echt brol, wat een goeikope troep. Made in belgium sorry.

Dit is apart, een superplat cassettedeck met een gemotoriseerd laatje als een CD speler:

Grundig SCF6000, half cassettedoosje hoog!

en zo doen ze het, het hele deckje schuift naar voren (als CD303). Het is zo'n mini servocontrolled gevalletje met wel 4 motoren, leuk bedacht maar jammer van de slechte materialen:

Krak.. krak.. het is weer de bekende ghhrrundighh rotzooi.

Ik heb het kreng wel 6 keer helemaal moeten demonteren voor alles weer werkte. Wat een onconstructie. Mooi dat ik nog een sloopwerkje van een portable grundigh had om dat zachtplastiek tandwieltje te scoren. TIP van Grom: sloop een paar van die mono portable prulletjes en bewaar alle tandwieltjes schakelaars en koppies want het kan zo een keer van pas komen (ps: na weer een halve cassette spelen breekt er opnieuw een snelspoeltandwiel, nou houd ik er echt mee op!): gedoneerd aan de MFBfreaks.com tombola.

Gratis (portokosten) aangeboden door een lezer (1e eigenaar): de N2225 luxe portable:

N2225 ca 1975

leuk geintje: een uitneembare electret microfoon

en zo gebruik je hem op tafel in een los houdertje!

open dat ding, mooi servicevriendelijk AC tiktor!

Hier zit het tweede hoofd-loopwerk in, dat ook gebruikt is in de grote radiorecorders. Volmetaal met REW/FF arretering en autostop. Iets lastiger te repareren wegens wat extra rubber tussenbandjes maar nog goed te doen. De motor liep niet, maar die gaan eigenlijk nooit stuk. Het is altijd de stuurprint en daarop vrijwel altijd de germanium AC tiktorren. Dus het groene schroevedraaierheft er maar weer op losgelaten en inderdaad daarnaa liep ie meteen. Snaartje wisselen, alles schoonmaken en doorsprayen, koppie gesteld - snelheid stond nog goed ditkeer, motorophanging hersteld (van een paperclip een nieuwe haarspeldveer gebogen) en dichtschroeven maar. Test afspelen: helder en flink sterk geluid net als de N2205. Opname test zowel met de automaat als de handsturing helemaal okee, glasheldere opname dit is beslist geen rotzooi! Door die uitneembare microfoon heb je ook geen last van motorgeluid, prima idee.

keurig wegscharnierende stalen draaggreep, fraai ontwerp

compleet met draagtasje, boekje en (buiten beeld) nog een sloper erbij ook. Harry enorm bedankt voor deze donatie mede namens de passanten hier.

meer moet dat niet zijn..... oja op de spiekers is nog plek!

De volgende is smerig zeldzaam: de N2500 stereo huiskamerplayer, laat jaren 60.

N2500 (missend: de perspex bovenkap)

Zeer apart met een geheel ander loopwerkje dan alle andere cassetterecordertjes uit die tijd (en daarna ook).

Plof - ECHT houten zwaluwstaart lijstje!

Er blijkt warempel een AC synchroonmotor in te zitten (uit een pickup). Geen trafo, direct op de 220V.

twee snaren slechts, dik vliegwiel, paar wieltjes.

Grappig dingie, op het mfbfreaks.com forum bespreek ik hem gedetailleerder (cassetterecorder afdeling). Hij doet het na wederopbouw wel maar is onder toeren, ik heb het nog niet gevonden. En nee, het is niet de 60Hz snaargroef...

Uit dezelfde keuken komt deze grotere huiskamerrecorder:

EL3310 - 1967

binnenleven

Ook hier een dikke pickupsynchroonmotor met twee snaargroeven voor 50 of 60 Hz. Het deckie is compleet afwijkend van alles wat tot nu toe gezien is. Met een massa tussenwielen -soms met rubberbandjes- ten behoeve van het snelspoelen. Keurig met netvoeding, spanningscarroussel, cassettevakverlichting, redelijk grote luidspreker en ook nog bussen voor externe versterker en luidspreker. Het dak heeft een speakerroosterje met een perspex klep erboven die onder 45 graden open blijft staan als je hem als tafelspeler gebruikt. Dan strooit ie het geluid netjes naar je leunstoel toe.

Twee snaartjes vervangen, alles gesmeerd en gesprayd, koppie gesteld - keurig geluid! Met die dikke 220V motor trekt ie ook lekker door de spoelweerstand heen, mooi stil en gestaag snelspoelen. Dat is dan weer een voordeel boven die kleine DC motortjes die normaal gemonteerd zijn. En de stijl is helemaal eind jaren 60 met echt houten lijst, blank alu en lessenaarvorm. Zie N1500. Jaimie en Thomas in serie: bedankt: AMHD!

N4417 - nagekomen aanbieding uit een bandrecorderberg die via het MFBfreaksforum werd verdeeld.

N4417 - 1975

Drie snelheden, twee koppen en ingebouwde speakers. Ten opzichte van het topmodel mis je dan alleen de tiptoetsen en de nabandcontrole. Duoplay en multiplay kan ie wel met twee koppen. Tandradje ipv een magneetschijf bij de tachocontrol. Van deze waren de snaren al eens vervangen dus gelukkig geen drek hoeven te scheppen, maar ze waren al wel weer verslapt en op de capstan zat een te grote maat. Na vervanging bleek het geheel in alle standen op dubbele snelheid te lopen. Uiteindelijk de oorzaak gevonden, een rotte elco op het snelheidsregelprintje onder het deck:

el rippo, weer een tip erbij!

Verdikke, alleen de N4419* nog en dan heb ik ze écht allemaal.... en ik zat er niet eens achteraan!

*zie pagina 4 ;-)

Vervolg: de transistorradiootjes

......................................................................................

Waarom toch die ouwe rotzooi aanhalen?: motivatie

Tips en FAQ's: Tips (eerst hier kijken en dan pas mailen om raad ;-)

(audio)LINKS:

mfbfreaks De specialisten van het Motional Feed Back speakersysteem, ook met oude folders en forum. Dit laatste is een absolute aanrader als je mijn site leuk vindt, Philips retromanen bijeen, komaan doe mee!

Frits De absolute EL-meister, specialist in de pre-HiFi bandrecordertjes (<1968)

Frank Gelijkgestemde liefhebber, specialist in die fantastische visoogtoestellen!

Wil Uitgebreide Philips verzamelaarssite, met GRATIS documentatieservice (vnl. Philips, ook Sony)

Radiomania Leuke veelzijdige verzameling, vooral veel transistor portables

soundtapewereld Uitgebreide bandrecordersite met veel leuke links

tonbandwelt Uitstekende bandrecordersite met oa postorder bandrecordermanuals op CDrom (3talig)

audiofreaks Hier zitten heel veel bandrecordergekken, maar het zijn wel overwegend AKAI evangelisten

www.forum.mfbfreaks.com verzamelde tips voor de magnocontrollers, bovenaan bandrecorderafdeling

Reacties? graag! (maar kijk eerst even op de avtips voor FAQ)

Foto's en text (c)AvW 2003/2013 niet jatten zonder toestemming aub